Pewność siebie – można ją odzyskać

utworzone przez | mar 10, 2024 | Blog | 0 komentarzy

Z życia wzięte:

Pewnego razu mój klient zapytany, jaki sens mają dla niego nasze sesje coachingowe, wymienił jako jedną z pierwszych rzeczy to, że czuje się po nich bardziej pewny siebie. I tak potem działa – z większą pewnością siebie…

Jak to możliwe? Przecież podobno coaching to podobno tylko rozmowa? Na czym polega magia i siła oddziaływania takich rozmów?

Zacznijmy jednak najpierw od ustalenia, co to jest pewność siebie.

Pewność siebie to mieszanka wrodzonych predyspozycji i wyuczonego podejścia do życia przejawiająca się wiarą w powodzenie swoich przedsiewzięć.

UWAGA: Pewność siebie jest badana testem MTQ48 jako jedna ze składowych ODPORNOŚCI PSYCHICZNEJ.

Ludzie bardzo pewni siebie startują z założeniem, że osiągną sukces. Kiedy mówią – wierzą, że mają rację. Nie potrzebują docenienia z zewnątrz, żeby żyć, działać, podejmować decyzje. Bez lęku wchodzą w interakcje społeczne. Bronią swojego zdania, gdy potrzeba, nie pozwalają się łatwo onieśmielić. Nie wycofują się tylko dlatego, że ktoś ich np. skrytykował.

Przeciwna sytuacja – bardzo niska pewność siebie – powoduje, że ktoś cierpi z powodu małej wiary w siebie. Nie najlepiej radzi sobie w stresującym i wymagającym środowisku. Trudno mu uporać się z krytyką. Często zresztą jest w stosunku do siebie nadmiernie samokrytyczny. Boi się, że nie odniesie sukcesu. Lęka się upokorzenia. Bywa, że rezygnuje z decydowania o sobie. Taka osoba z trudem wyraża swoje zdanie. Ma niewielki wpływ na innych. Czuje się przytłoczona trudnościami. Unika więc ryzyka na wszelki wypadek.

Większość ludzi mieści się gdzieś pośrodku, pomiędzy tymi skrajnościami. Najczęściej tylko czasami bywamy tak pewni siebie, jak byśmy chcieli. Ale chcemy tak czuć się częściej. Szczególnie, kiedy stają przed nami wyzwania zawodowe.

Chcemy jakoś upewnić się, że damy radę…

Jak coaching pomaga nabyć większą pewność siebie?

Coaching, będąc procesem wspierającym samorozwój klienta, pomaga dzięki bardzo prostym technikom:

  • Pełna koncentracja na kliencie.

Coachee zyskuje w coachu profesjonalnego sprzymierzeńca. Jest to ogromnie pomocne. Każdy potrzebuje kogoś, kto w niego wierzy. Coach wierzy i sprzyja. Rozmawiając z coachee wzmacnia jego przekonanie, że da radę.

  • Zaufanie jest podstawą procesu coachingowego.

Wzrost pewności siebie klienta możliwy jest tylko dzięki jasnym regułom pracy i partnerskiemu układowi coacha i coachee. Jasność oczekiwań i ról, oraz fakt, że to coachee jest „właścicielem” procesu coachingowego pozwala mu odczuć szacunek, jakim świat go otacza. Takim, jaki jest.

  • Podkreślanie mocnych stron klienta.

Sesja coachingowa to okazja, żeby dobrze o sobie mówić. A mówienie dobrze o sobie, sprowokowane przez coacha, zmienia postrzeganie siebie na plus. Udostępnia świadomości klienta to, co w nim najlepsze. Pozwala mieć to gdzieś „na wierzchu” w momencie trudnym. Coachee jest ważny dla coacha. Coachee przyzwyczaja się mówić głośno i pewnie o rzeczach dla siebie istotnych. Być słuchanym z z uwagą.

  • Coach nie doradza, nie opiniuje, nie podsuwa rozwiązań.

To daje wielką wolność klientowi i pewność, że nie zostanie nagle poddany krytyce. Pozwala mu to odpocząć od obaw i konieczności mierzenia się z cudzymi poglądami. Techniki coachingowe pozwalają na głęboki i bezpieczny wgląd w siebie. (W mentoringu biznesowym, executive coachingu oraz w mentoringu, za zgodą klienta, możliwe jest zarówno doradzanie, jak i opiniowanie oraz dzielenie się wiedzą i doświadczeniem.)

  • Coaching pozwala przećwiczyć różne rozwiązania „na sucho”.

To jakby próba generalna. Klienci mają okazję powiedzieć sobie głośno, na czym im naprawdę zależy, jak chcieliby rozwiązać różne problemy, wykonać różne zadania, zachować się, przyglądają się temu wszystkiemu z bezpiecznej pozycji. Coach prowokuje do przemyślenia, jak poradzić sobie z ewentualną krytyką. Ułatwia im podjęcie działania w rzeczywistości.

  • Budowanie wiary w siebie poprzez realizowanie celów.

Praca z celami jest podstawowym narzędziem pracy coachingowej. Budują one pewność siebie klienta,  ponieważ są zawsze pozytywne, są zwizualizowane (odebrane przez zmysły, ucieleśnione), są wybrane realistycznie (ze wskaźnikami sukcesu oraz podzielone na mniejsze elementy), mają ramy czasowe (co jest już połową sukcesu), mają omówione koszty oraz – co najważniejsze – zastępują stare negatywne scenariusze. Korzystanie z technik poznawczych, wizualizacji, budowania pozytywnej narracji i sieci wsparcia w realu pozwala na wzrost optymizmu, utwierdzenie w wierze w swoje talenty, własną sprawczość i zaufanie do świata i siebie u coachee.

  • Coaching wspiera poczucie sprawczości. 

A człowiek pewny siebie to człowiek wierzący w swoją skuteczność. Proces coachingu zakłada obserwowanie osiągania celów przez coachee i ich świętowanie. Zadaniem coacha jest pomóc klientowi dostrzec, w jaki sposób nawet drobne sukcesy są powiązane z jego osobą, są jego osobistą zasługą.

Jeśli z jakiegoś powodu Twoja pewność siebie  jest niewystarczająca w sytuacji, w której się znalazłeś, pamiętaj, że pewność siebie można ją budować, można ją także odzyskać.

Po przeanalizowaniu ram kompetencji superwizora EMCC Global, Izby Coachingu, Association for Coaching i in. oraz przede wszystkim odwołując się do własnego doświadczenia, przedstawiłabym to następująco.

Żeby zostać superwizorem coachingu trzeba szczególnie rozwinąć następujące kompetencje:

•                   Wysoka samoświadomość

•                   Świadomość interpersonalna

•                   Świadomość systemowa

•                   Dojrzałość etyczna

•                   Prezentowanie autorytetu i bycie ekspertem

•                   Myślenie modelami

•                   Zaawansowana praktyka refleksyjna

•                   Umiejętność udzielania informacji zwrotnej i oceny

•                   Umiejętności prowadzenia grupy

Wysoka samoświadomość

Superwizor powinien być nie tylko bardzo doświadczonym i uznanym coachem, ale także osobą, która spędziła dużo czasu na poznawaniu siebie. Oznacza to zdolność do pełnego kontaktu ze swoimi myślami, odczuciami z ciała i uczuciami. Znajomość własnych wzorców, motywacji, wrażliwych punktów (triggerów) jest warunkiem wstępnym do nazwania siebie superwizorem innych. Przystępując do pracy superwizora  decydujemy się na kroczenie wymagającą ścieżką kontaktu z głębokimi pokładami świadomości i nieświadomości superwizantów. Musimy umieć spotkać się z nimi autentycznie i bez zanieczyszczeń własnych.

Świadomość interpersonalna

Budowanie relacji zaufania i bezpiecznej relacji jest podstawowym elementem superwizji. Bez tego nie pojawi się bezpieczna przestrzeń, w której mogą się zrealizować trzy funkcje superwizji: rozwój profesjonalny, osobisty i dbałość o BHP superwizanta.  Umiejętność empatyzowania z klientem, bycie wiarygodnym partnerem, zachowanie pełnej poufności, postawa uważności i szczerej troski w granicach roli superwizora jest podstawowym wymogiem. Praca superwizora musi wykraczać poza sympatie i antypatie. Poufność jest święta. Przy czym superwizor musi zachować pełną niezależność i autorytet w relacji. Praktyka superwizora to ciągle sprawdzam dla jego wiarygodności. Inteligencja ienterpersonalna, przyjazne nastawienie, brak zachowań narcystycznych, skromność i pokora to pożądane cechy osobowościowe superwizora.

Świadomość systemowa

Coachowie skupiają się przede wszystkim na kliencie. Superwizor natomiast musi rozwinąć umiejętność myślenia w duzo szerszych kategoriach systemowych, rozpoznając wszelkie systemy organizacyjne, społeczne i kulturowe, w obrębie których odbywa się coaching. Celem jest umożliwienie coachowi zrozumienia, jak te systemy wpływają na niego, jego interwencje i jego relacje. Przy czym superwizor musi pozostać jak najbardziej na zewnątrz systemu, z którym pracuje jego superwizant. Jest to wyzwanie poznawcze i wymaga treningu w zakresie procesów równoległych i ich mentalizacji.

Dojrzałość etyczna

Ta cecha jest niezbędna, aby być oparciem dla superwizantów na ich drodze do etycznego postępowania. Inaczej niż w coachingu, gdzie coach ma za zadanie pozostać nieoceniający, superwizor często musi dać jasną odpowiedź na pytanie, co mieści się w ramach profesjonalnych, a co już poza nie wykracza w tej konkretnej sytuacji. Oznacza to nie tylko doskonałą znajomość kodeksów etycznych, ale także, a może przede wszystkim wysoki poziom osobistej wrażliwości etycznej. Chodzi o to, że dylematy etyczne, które pomaga rozwiązywać superwizor, muszą się najpierw pojawić w świadomości superwizanta! Dopóki coach nawet nie dostrzega kwestii etycznej, nie będzie doczuwał żadnego dyskomfortu, czyli nie będzie męczył go żaden dylemat. Superwizor ma więc za zadanie budować wrażliwość etyczną swoich superwizantów, co wymaga czucia się komfortowo z mówieniem o tym, co „dobre, a co złe” wg standardów naszej branży.

Prezentowanie autorytetu i bycie ekspertem

Często wyzwaniem dla coachów jest przyznanie sobie prawa do stanięcia w roli autorytetu. Świetni coachowie często mają naturalne predyspozycje do katalizowania, inspirowania i wspierania. Ale nie do wyrażania ocen czy jednoznacznych opinii. To zaś zdarza się w pracy superwizora… Świetni superwizorzy potrafią więc oprócz towarzyszenia i wspierania – dla dobra klienta i innych interesariuszy oraz w zgodzie z wymogami roli – zachować się dyrektywnie, konfrontacyjnie i wejść w rolę edukatora, który zna know how.

Myślenie modelami

Podstawą pracy coacha jest tworzenie relacji. Koncentracja na ludziach często sprawia, że coachowie bardziej czują i doświadczają niż teoretyzują. Dodatkowo ogólnie niezbyt wysoki poziom kształcenia teoretycznego na kursach coachingowych czy mentoringowych w Polsce (nastawienie tylko na praktykę, ograniczanie do minimum rozmów o koncepcjach i mechanizmach oddziaływań coachingowych) sprawia, ze niewielu z coachów jest zaznajomiona z podstawami teoretycznymi swojej pracy, psychologicznymi podejściami, itd. Tymczasem intelektualne zdolności do przywołania stosownych modeli , wyjaśnianie, jak działają dane interwencje, jak przebiega proces zmiany w wielu różnych podejściach teoretycznych, jest wymogiem w pracy superwizora. Ma on wiedzieć więcej niż przeciętny coach. Celem jest dopasowanie pracy superwizyjnej, interwencji superwizorskich, w tym wskazówek do stylu pracy danego coacha. Wzbogacenie ich. Często w ogóle wprowadzenie go w głębsze warstwy jego interwencji. Superwizor musi na różne sposoby wesprzeć coacha w uświadomieniu sobie, co robi w czasie coachingu i po co. Szczególnie w procesie akredytacji EMCC ten element jest bardzo ważny. Stąd superwizja u akredytowanych superwizorów jest w EMCC jest beapelacyjnie wymagana.

Zaawansowana własna praktyka refleksyjna

W superwizji refleksyjna praktyka odgrywa jeszcze bardziej krytyczną rolę niż w coachingu, który sam w sobie jest refleksyjnym dialogiem. Jednak superwizor musi potrafić poprowadzić superwizanta głębiej. Superwizorzy muszą znać wiele modeli refleksji i dobierać je do aktualnych możliwości superwizanta, ułatwiając pogłębienie praktyki autorefleksji. Głównym zadaniem definicyjnym superwizora jest facylitowanie refleksji i umożliwienie  coachom nie tylko zastanowienia się nad tym, co wydarzyło się podczas ich sesji, ale także nad wzorcami , mechanizmami, przekonania i systemowym wpływami na ich praktykę. W tym procesie superwizor musi wykazać się zaawansowaną praktyką własną w zakresie krytycznego myślenia. Dlatego od superwizora wymaga się intensywnej superwizji własnej oraz innych form treningu w reflektowaniu.

Umiejętność udzielania informacji zwrotnej i oceny

Superwizja bywa czasami mylona z feedbackiem szkoleniowym czy tzw. mentorcoachingiem w stylu ICF, kiedy jedynym celem sesji jest ocena kompetencji w odniesieniu do ram kompetencji (głównie ICF). Superwizja wykracza poza te ramy, odnosi się do rozwoju całego człowieka, który jest coachem. Jednak, nie zmienia to faktu, że czasami coachowie chcą poznać ocenę superwizora w zakresie swoich umiejętności prowadzenia sesji. W tej sytuacji superwizor wkłada kapelusz asesora. Wymaga to umiejętności krytycznej oceny interwencji coachingowych, przekazywania konstruktywnej i wyważonej informacji zwrotnej oraz wspierania coachów w rozwijaniu ich zdolności do samooceny. Przy czym edukowanie „wewnętrznego superwizora” czyli samooceny, osobistej analizy własnych sesji jest najważniejsze. Czyli od superwizora wymagana jest umiejętność wyważonej oceny oraz znajomość modeli analizy sesji, procesu i ewaluacji pracy coachingowej z uwzględnieniem najnowszych ustaleń psychologii i trendów w tym zakresie.

Ważne jest, żeby superwizor potrafił zachować delikatną równowagę pomiędzy stawianiem wyzwań zapewnianiem wsparcia.

Czasami mówi się, że superwizor jest takim superwizorem, jakim jest człowiekiem.

Umiejętności prowadzenia grupy

Duża część pracy superwizyjnej odbywa się w formacie pracy grupowej (głownie ze względu na niższe koszty sesji, ale i potrzebę wspólnoty). Stąd kluczową kompetencją superwizora jest umiejętność prowadzenia grupy. Superwizor musi mieć doświadczenie w tym zakresie, w tym szczególnie musi potrafić facylitować, a nie tylko instruować czy moderować. Rozumienie procesu grupowego, a szczególnie nieświadomych procesów zachodzących w grupie jest dodatkową umiejętnością wymaganą od superwizorów odpowiedzialnych za tworzenie bezpiecznej przestrzeni do rozwoju i nauki dla swoich superwizantów.

>>>Jeśli interesuje Cię praca superwizora coachingu i mentoringu, zapraszam na konsultacje do mnie. Tworzę grupę edukacyjną dla adeptów tego rzemiosła. Nazwa to Superwizor Lab.

Mój projekt edukacyjno-superwizyjny Superwizor lab to unikatowa propozycja na rynku polskim. Pierwsza pilotażowa edycja odbyła się w 2022. W tym roku odbędą się aż 3 grupy. Grupa wiosenna już pracuje. Do szkolenia na superwizorów Superwizor Lab przygotowują się 4 osoby. Kolejne 2 grupy ruszają we wrześniu.

Więcej:

Grupa poranna  https://fb.me/e/6uI6Ie80K

Grupa wieczorna: https://www.facebook.com/events/414673328027772/

>>>Wymagania wstępne przystąpienia do szkolenia w Superwizor Lab to:

1.       Akredytacja coacha lub mentora na poziomie ICF minimum PCC, EMCC Senior Practitioner lub akredytacja superwizora izby Coachingu

2.       Aktualna praktyka superwizora minimum 50h

3.       Aktualna superwizja własna superwizji lub chęć przystąpienia do grupy interwizyjnej Superwizor Lab

Autor

Agnieszka Kaseja

Agnieszka Kaseja

Globalnie akredytowana superwizorka coachingu i mentoringu z akredytacją międzynarodową ESIA EMCC. 1000+h przeprowadzonej superwizji. Master Practitioner EIA EMCC. 1500+h sesji, executive coaching i leadership mentoring.

Senior Practitioner IPMA – konsultant ds. zarządzania programami coachingowymi i mentoringowymi w firmach. EMCC Global Accreditation Center for Poland Leader. Ex-HRM. Była prezeska EMCC Poland 2016-2018.

Wykładowca na uczelniach. Psychotraumatolog. Wprowadza w Polsce podejście Trauma Informed. Certyfikowana facylitatorka Mindfulness i Compassion